„Wieczór pełen cudów” to książka, która trochę kojarzyła mi się ze świątecznymi filmami, jakich wiele można zobaczyć na platformach steramingowych. Ich oglądanie to taka moja adwentowa guilty pleasure, a najbardziej lubię wyłapywać w nich stałe punkty, choć czasem są wciśnięte w akcję na siłę i, jak to się mówi, zupełnie od czapki 😉 Ale muszą być, bo bez nich nie byłoby świątecznej atmosfery.
Kiedy zaczęłam czytać tę, drugą już w tym roku świąteczną książkę Joanny Jagiełło, początkowo czułam się trochę, jakby oglądała taki film. Podobnie jak Zwierz Popkulturalny w tym zestawieniu odhaczałam kolejne punkty: czy ktoś nie żyje/ odszedł ? Tak, choć początkowo nie jest dla nas jasne, co stało się z mamą Marcela i Irenki. Czy jest urocze rezolutne dziecię ? Tak, młodsza siostra bohatera. Czy pada śnieg ? Oczywiście. Czy bohaterowie najpierw darzą się niechęcią/ dystansem ? Tak, ale tutaj chodzi o starszą panią z sąsiedztwa. Mamy też Mikołaja z saniami i reniferami, narodziny w wigilijny wieczór oraz całą serię świątecznych cudów…
Jednak im dalej zagłębiałam się w lekturę, tym bardziej poruszała mnie ta historia. Docierało do mnie, że mimo tych wszystkich elementów, nie jest to cukierkowa bajeczka o idealnych świętach, tylko całkiem poważna opowieść o życiu po stracie i o tym, co jest w nim naprawdę ważne. Bolała mnie samotność jej bohatera, który tak nieustępliwie stara się, aby mimo straty Mamy i psychicznej nieobecności Ojca jego mała siostra miała Święta, o jakich marzy. Bardzo mu w tym kibicowałam i zupełnie nie przeszkadzało mi to, że w pewnym momencie zaczęły się tam dziać rzeczy nie do końca prawdopodobne. Należało mu się to !
Nie zawsze możemy mieć dokładnie to, co byśmy chcieli. Ale zawsze możemy znaleźć sobie coś, czym możemy się cieszyć. I sami zadbać o to, by świat był piękniejszy…
Już na początku grudnia spadł pierwszy śnieg. Maja i Wojtek stanęli przy oknie, podziwiając ogromne, białe płatki wolno opadające w ciemności na trawnik przed domem.
– Chyba niedługo przyjdzie Święty Mikołaj – powiedział Wojtek. – I będzie choinka, i makowiec, i wszystko.
Maja pogłaskała młodszego brata po jasnej czuprynie.
-Też nie mogę się doczekać świąt – powiedziała z uśmiechem. – Mam nadzieję, że ten śnieg się nie roztopi i jutro ulepimy bałwana!
-Patrz Maja, tamte dzieci też patrzą na śnieg! – zawołał chłopiec.
Rzeczywiście. W oknie naprzeciwko pojawiły się głowy dwójki dzieci – starszego chłopca, mniej więcej w wieku Mai, i młodszej dziewczynki. Maja i Wojtek jeszcze nie zdążyli poznać nowych sąsiadów, jakoś nie było okazji. Wiedzieli tylko, że ta rodzina, bo oprócz dzieci była też ich babcia, pochodzi z Ukrainy.
– Może moglibyśmy się razem pobawić? – zaproponował Wojtek. – Ulepić nawet cztery bałwany albo zrobić bitwę na śnieżki, albo zbudować igloo?
Tak zaczyna się ta historia i mimo że z pomysłu Wojtka nic nie wyszło, bo następnego dnia śnieg już stopniał, był to początek miłej znajomości – zarówno dzieci, jak i ich babć. Igor i Sofia razem ze swoją babcią Alenką odwiedzili Maję i Wojtka (oraz ich babcię Marysię). Zamiast bawić się na śniegu piekli razem pierniczki, co stało się pretekstem do rozmowy o zwyczajach świątecznych. Okazało się przy tym, że chociaż wiele rzeczy jest podobnych, to jest też wiele różnic, a podstawową jest to… że te Święta są obchodzone w różnych terminach. I dzięki temu można je obchodzić dwa razy, za to wspólnie !
Ta książka także jest, można powiedzieć, podwójna 🙂 Nie tylko z powodu tytułu i tekstu w dwóch językach, który umieszczony jest równolegle na sąsiadujących stronach, ale także dlatego, że są tu dwie równorzędne opowieści. Dzieci polskie opowiadają dzieciom ukraińskim o swoich świętach, a ukraińskie polskim – o swoich. Podoba mi się ta równoważność obu narracji, widoczna także w ilustracjach. Co prawda ich kreska nie zachwyca, ale sam ich pomysł – tak. Ilustracje są rozplanowane na całych rozkładówkach i tak skomponowane, żeby porównywać to, co w opisywanych zwyczajach się różni, ale także pokazywać to, co jest podobne.
Dodam także, bo jest to ważne nie tylko dla mnie, że gdzieś w tle pojawia się także religijny kontekst tych świąt…
Zaliczyłam „Podwójne Święta / Подвійне Різдво” do kategorii: wokół wojny na Ukrainie, ale to nie jest książka o wojnie. Właściwie nie ma o niej tam mowy, poza jedną wzmianką przy okazji rozmowy o fajerwerkach, że ludzie teraz boją się wybuchów. Kwestia tego, dlaczego dzieci są w Polsce tylko z babcią, gdzie są ich rodzice i reszta rodziny, w ogóle nie jest poruszana. Dzięki temu Igor i Sofia nie są tu traktowani jak uchodźcy, którym trzeba współczuć, tylko po prostu jak sąsiedzi, normalne dzieci czekające niecierpliwie na święta.
Wojna się przecież kiedyś skończy (miejmy nadzieję, że już niedługo !), a sąsiedztwo pozostanie na zawsze.
Na ogół nie piszę tu o podobnych publikacjach, bo w książkach szukam przede wszystkim ciekawego literacko tekstu oraz pięknych i intrygujących ilustracji, do których ma się ochotę wracać. W tej tego nie ma, ale za to są OKIENKA do otwierania i różne inne atrakcje, które na pewno spodobają się małym dzieciom. W dodatku wykonane są na tyle solidnie, że wytrzymają niejeden kontakt z małymi paluszkami 😉
Te książki to nieskomplikowana opowieść o zwykłych rodzinnych świętach w Polsce – w pierwszej części w domu w mieście, w drugiej – w Zakopanem. Razem z rodziną Mani i Tynia ubieramy choinkę, zaglądając do licznych pudeł z ozdobami, pieczemy pierniczki, a w Wigilię możemy otworzyć drzwi cioci z daleka, która się tego wieczoru niespodziewanie pojawiła.
Obie te książeczki pokazują nie tylko zwyczaje świąteczne, ale także osadzają te święta w ich religijnym kontekście. Trudno, żeby było inaczej, skoro wydało je wydawnictwo katolickie. Mamy więc nie tylko choinkę z prezentami pod nią, ale także bożonarodzeniową szopkę…
… a święta w Zakopanem to nie tylko narty, zabawy na śniegu i kulig, ale także góralskie kolędowanie i wzmianka o tym, że dorośli wybierają się na pasterkę.
Te sztywnostronicowe, solidnie wykonane książki to dobry wstęp nie tylko do przygotowań do świąt z małymi dziećmi, ale także do kolejnych świątecznych lektur, których propozycje znajdziecie w zakładce Książki Świąteczne – Boże Narodzenie. Zapraszam —>>> tutaj 🙂
Magdalena Młodnicka „Boże Narodzenie z Manią i Tyniem. Świąteczna opowieść z ruchomymi elementami”, ilustr.: Agnieszka Matz, wyd.: Wydawnictwo Jedność, Kielce 2021
Magdalena Młodnicka „Góralskie święta z Manią i Tyniem. Świąteczna opowieść z ruchomymi elementami”, ilustr.: Agnieszka Matz, wyd.: Wydawnictwo Jedność, Kielce 2022
Na początku tej książki wydawnictwo zamieściło następującą informację:
Tekst Astrid Lindgren jest parafrazą popularnego niegdyś w Szwecji wiersza Karla-Erika Frosslunda z 1900 roku, który doczekał się wielu wydań w zbiorach i antologiach, a także jako książka obrazkowa z ilustracjami Haralda Wiberga.
Niemiecki wydawca zamówił u Lindgren krótszą, prozatorską wersję wiersza, którą opublikował z ilustracjami Wilberga w 1965 roku. W Szwecji wydano tekst Lindgren dopiero pół wieku później z ilustracjami Ewy Eriksson.
Lis mieszka w lesie. Wieczorem wychodzi głodny ze swojej nory. Gdzie mógłby znaleźć coś do jedzenia ?
Chyba wie. Cichaczem, Mikaelu, chyłkiem przemknij do zagrody, gdzie mieszkają ludzie.
Jak jasno tej nocy ! Biały śnieg i niebo pełne gwiazd. Skradaj się, Mikaelu, skradaj ostrożnie, żeby nikt cię nie zobaczył.
Sięgnęłam po „Lisa i skrzata” zachęcona nazwiskiem Astrid Lindgren, ale akurat jej jest tutaj najmniej. Historię, która rozgrywa się w ciągu jednej zimowej nocy, wymyślił Karl-Erik Frosslund, a ona tylko napisała ją prozą. I to prozą, rzekłabym, dość oszczędną, bo wypada po dwa – trzy zdania na stronę. Tak naprawdę większość opowieści znajduje w ilustracjach Ewy Eriksson – pięknych, nastrojowych, doskonale oddających tę mroźną i ciemną noc.
Zaliczyłam tę książkę do kategorii świątecznych, bo dzieje się w czasie Bożego Narodzenia, ale poza jedną ilustracją z dziećmi bawiącymi się przy choince nic na to nie wskazuje. Myślę, że dzieciom skandynawskim może się ona bardziej kojarzyć ze Świętami, bo w tamtejszej tradycji to właśnie taki świąteczny skrzat czyli Jultomte przynosił prezenty, zanim wyparł go globalny Uzurpator 😉 Stąd tyle krasnali w skandynawskich sklepach z wyposażeniem domu u nas. Mój też stamtąd pochodzi.
O tej wigilijnej tradycji zostawiania owsianki w drewnianej misce dla krasnoludka czytałam także w innych książkach Astrid Lindgren. Na pewno robiono tak na wyspie Saltkrakan – przypomniała mi się Tjorven, która dla krasnoludka uczyła się ruszać uchem, choć czasem miała wątpliwości, czy on w ogóle istnieje. Przypomniało mi się, że też był tam lis skradający się nocą…
Ale to już historia dla nieco starszych czytelników niż ta. Dla takich, którzy rozumieją, że prawdziwy lis nie da się spłycić ani kaszą, ani owsianką i to w ilościach przeznaczonych dla skrzata, nawet jeśli jest z tych większych.
Jednak póki dzieci są małe, nie trzeba ich tych złudzeń pozbawiać, niech magia tej nocy trwa…
P.S. Dziękuję Wydawnictwu Zakamarki za udostępnienie egzemplarza recenzenckiego 🙂
Astrid Lingren (tekst), Ewa Eriksson (ilustr.) „Lis i skrzat”, przekł.: Anna Węgleńska, wyd.: Zakamarki, Poznań 2022
… czyli moje największe tegoroczne zaskoczenie w kategorii lektur świątecznych. Bardzo miłe zaskoczenie 🙂
W ogóle kategoria książkowych kalendarzy adwentowych rozwija się w całkiem interesujący sposób. Najpierw były to historie mniej lub bardziej związane ze Świętami i podzielone na 24 rozdziały. W kolejnych akcja była umieszczana już wyraźniej w kolejnych dniach grudnia, a ostatnio pojawiły się takie, które skrupulatnie rozpisują przygotowania świąteczne od 1 grudnia do Wigilii (na to, że Adwent może zacząć się zarówno wcześniej jak i później, spuśćmy tym razem zasłonę milczenia). Moim zeszłorocznym odkryciem było „W grudniu po południu”. Jedynym zastrzeżeniem, jakie miałam do tej książki, było to, że przeciętnej rodzinie trudno jest podporządkować cały grudzień wyłącznie przygotowaniom do Świąt …
i o tym właśnie jest „Świąteczny kalendarz Gabrysi”.
Gabrysię i jej rodziców – Ewę i Krzysztofa Jeżyków poznajemy 30 listopada. Już pierwsze spotkanie z nimi pokazuje, że tej rodzinie daleko jest do przedświątecznej sielanki rodem filmów Netflixa. Mama w dość zaawansowanej ciąży i zapracowany Tata kompletnie nie mają głowy do przygotowań, których oczekuje od nich córka, więc Gabrysia sama przygotowuje adwentowy kalendarz z zadaniami. Żeby było jak co roku czyli wspaniale.
Bardzo polubiłam całą tę rodzinę, bo są tacy zwyczajni. Rozmawiają ze sobą normalnie, czasem żartują, czasem się złoszczą czy kłócą, ale potrafią się dość szybko pogodzić. Zapracowany Tata nie jest zaniedbującym rodzinę pracoholikiem i naprawdę stara się wszystkiemu sprostać. Widzę w nim odpowiedzialnego mężczyznę, który z jednej strony chciałby spędzać więcej czasu z żona i córką, ale z drugiej – wie, że w ich życiowej sytuacji nie może sobie pozwolić na stratę pracy, nawet jeśli jego pracodawca zdecydowanie przekracza granice. Naprawdę się stara ! Czyta Gabrysi wieczorem świąteczne książki (przygotowanie ich listy jest zadaniem na jeden z dni), ale największą tajemnicą tego adwentu pozostanie dla mnie odpowiedź na pytanie, jak udało mi się zdobyć jemiołę, żeby się jego córce kalendarzowy harmonogram nie posypał 😉
Mama w ciąży jest taka jak… normalne kobiety w ciąży. Trochę szczęśliwa, trochę zmęczona, trochę pełna obaw o to, czy wszystko dobrze się skończy. Cieszy się, ale równocześnie rozumie, że Gabrysia musi się to tej sytuacji przyzwyczaić.
Gdy rodzice powiedzieli jej, że będzie miała rodzeństwo, bardzo się ucieszyła. Znajomym dzieciakom przybywało braci i sióstr i Gabrysia też chciała, żeby w ich domy pojawił się dzidziuś. Nie wiedziała jednak, że ciąża trwa tak długo, tak niesłychanie długo i że jest taka… NUDNA. Gabrysi zdawało się, że ten stan będzie trwał już zawsze, a pęczniejąca mama w końcu zamieni się w balon i odfrunie. W dodatku mama nie czuła się zbyt dobrze i ciągle odpoczywała, zamiast jeździć na rowerze i wygłupiać się wieczorami. Od dwóch tygodni była na zwolnieniu i wcale nie chodziła do pracy. I to też było dziwne.
W tej historii są także Babcia i Dziadek, którzy zjawiają się wtedy, kiedy są najbardziej potrzebni. To właśnie babciom i dziadkom Autorka zadedykowała też książkę, bo zawsze wiedzą, kiedy przybyć z odsieczą.
Grudniowe życie Gabrysi to nie tylko dom, ale też szkoła i tam się także sporo dzieje. Emocje związane z przygotowaniami do świątecznego spektaklu trochę blakną, kiedy okazuje się, że Majka, którą dotychczas uważała za swoją najlepszą przyjaciółkę, woli siedzieć w ławce i bawić się na przerwach z kim innym. Z Kaśką, która jest typem takiej klasowej królowej, bez zmrużenia oka rozstawiającej po kątach wszystkich i wygłaszającej złośliwości pod adresem tego, kogo akurat ma na celowniku. W każdej klasie jest taka Kaśka, nieważne, jak ma na imię 😉 Warto jednak rozejrzeć się uważnie, bo może w kącie czeka ktoś inny…
Napisałam, że „Świąteczny kalendarz Gabrysi” był moim największym tegorocznym zaskoczeniem, jakoś podświadomie nie spodziewałam się, że ta książka może zawierać w sobie tak głęboką historię. Myślę, że problemem była okładka, bo bardzo nie lubię tego koloru, gryzie mi się z czerwienią sukienki i ozdób choinkowych 😉 W ogóle ilustracje trochę mnie rozczarowały. Bardzo ładne są choinkowo – pierniczkowe winietki zaczynające każdy dzień, ale nie do końca trafia do mnie kreska, jaką rysowane są tutaj postacie ludzkie i ich twarze. Jednak nie zawsze, bo na przykład cała rodzina przy wigilijnym stole podoba mi się bardzo.
Dzięki temu odległemu od oczekiwań grudniowi Gabrysia (a wraz z nią także czytelnicy tej książki) zrozumiała, że (jak tłumaczyła jej Mama) w życiu nie zawsze jest tak, jak sobie zaplanujemy. I rzadko kiedy jest idealnie. Ale czy w ogóle musi być idealnie i zgodnie z planem ?
Ważne, żeby wszystko się dobrze skończyło i wszystkim było dobrze.
Anna Włodarkiewicz „Świąteczny kalendarz Gabrysi”, ilustr.: Katarzyna Bukiert, wyd.: Wydawnictwo BIS, Warszawa 2022
Książka wpisana na pokonkursową Listę BIS Polskiej Sekcji IBBY
Gdzie Dobroć, Miłość, Litość mieszka,tam Bóg ma swe mieszkanie…
Ten wiersz Wiliama Blake’a w przekładzie Stanisława Barańczaka, który znam dzięki „Noelce” Małgorzaty Musierowicz, przypomniał mi się, kiedy czytałam „Pięć choinek w tym jedną kradzioną”. Nie ma w tej książce żadnych odwołań religijnych w sensie, nazwijmy to, kościelnym, ale są tam właśnie Dobroć i Miłość, i Litość w dużych ilościach. Blake napisał tam jeszcze, a Barańczak nam to spolszczył, że żadnej zbłąkanej ludzkiej duszy te cnoty nie zawiodły i bohaterowie Barbary Kosmowskiej są tego przykładem.
Mam jeszcze jedno intertekstualne skojarzenie – konstrukcja tej książki przypomina mi film „Love actually”, którego akcja także umieszczona jest w okresie przedświątecznym. Podobnie jak w tym filmie, tu także nie ma jednego głównego bohatera i dominującego wątku. Mamy grupę pozornie przypadkowo dobranych ludzi żyjących w kilku miejscach w Polsce oraz w Nowym Jorku, których ścieżki życiowe krzyżują się w różnym sytuacjach, a w dodatku okazują się oni w rozmaity sposób powiązani więzami pokrewieństwa, przyjaźni czy dawnej znajomości. W ich codziennym zabieganiu nie dzieją się rzeczy niezwykłe, ale rozwiązując codzienne, zwyczajne problemy odruchowo czynią Dobro, kierując się Miłością i Litością. Nawet tytułowa kradzież choinki, z jakiej perspektywy by na nią nie spojrzeć, okazuje się wszechstronnie dobrym uczynkiem 😉
Bardzo podobają mi się ilustracje Joanny Rusinek, które towarzyszą tekstowi. Są takie miło świąteczne, ale nie przesłodzone i absolutnie nie kiczowate. Sympatyczna wyklejka ze świątecznymi akcesoriami, czerwona wstążka jakby z rozpakowanego (albo dopiero pakowanego ?) prezentu, która wije się dołem kolejnych stron, małe obrazki na początku każdego rozdziału (a każdy inny !) i sześć (a z okładkową – siedem) dużych, całostronicowych ilustracji – to wszystko tworzy atmosferę tej książki.
Ze wszystkich bohaterów, którzy się na jej kartach pojawili, najbliższa jest mi chyba Magda, zagoniona przedświątecznie mama trójki dzieci. Zobaczyłam w niej siebie sprzed lat, kiedy moje córki były młodsze, a ja tak bardzo chciałam, żeby Święta w naszym domu były może nie perfekcyjne, ale fantastyczne, choć czasem mi na to sił nie starczało. Potem córki dorosły i włączyły się w te przygotowania, a teraz przed nami pierwsze Święta, na których wszystkie trzy będą gośćmi, bo już z nami nie mieszkają. I choć jakoś tam się w te przygotowania włączą, to trochę mi szkoda, że w tym roku już nie uda nam się razem posiekać składników sałatki miło przy tym plotkując, każda nad swoją deską…
P.S. Z radością stwierdzam, że jest to kolejna publikacja świąteczna, w której prezenty nie stanowią sedna Świąt 🙂
Barbara Kosmowska „Pięć choinek w tym jedna kradziona. Opowieść świąteczna”, ilustr.: Joanna Rusinek, wyd.: Literatura, Łódź 2021
Od ośmiu lat Wydawnictwo Zakamarki co roku wydaje kolejny książkowy kalendarz adwentowy. Nie wszystkie przypadły mi do gustu, większość odbiegała od moich oczekiwań związanych z takimi książkami. „Jak ratowaliśmy Wigilię” ukazało się przed rokiem, ale w pandemicznym zamieszaniu dotarło do mnie już za późno, żebym go przed świętami umieściła na półce Małego Pokoju z Książkami. A szkoda, bo akurat ten podoba mi się bardzo.
Dziś jest pierwszy grudnia!
Czekałem, czekałem i w końcu jest. Pierwszy dzień świątecznego miesiąca ! Nareszcie zaczynają się światełka, przyjemności, tajemnice, pieczenie, dekorowanie.
Mnóstwo ludzi lubi Boże Narodzenie, jednak nikt nie kocha tych świąt tak bardzo jak ja. Bo ja uwielbiam wszystko, co się z nimi wiąże !
W zerówce Tima od pierwszego grudnia codziennie będzie losowane dziecko, które zerwie z magicznego kalendarza kolejną kartkę. Chłopiec bardzo chciałby, żeby na niego wypadła kartka wigilijna, która ma być zerwana ostatniego dnia przed feriami. Pani powiedziała, że ten, komu przypadnie Wigilia, będzie musiał bardzo pilnować swojej kartki aż do momentu, kiedy Boże Narodzenie zostanie porządnie odświętowane. A co jeśli kartka się zgubi ? Pani powiedziała ze śmiechem, że wtedy nie będzie Wigilii.
Warto czasem zastanowić się nad żartami, które mówimy w obecności dzieci i do nich, bo nie zawsze rozumieją przenośnie czy humor absurdalny. Od tego (w przekonaniu ich wychowawczyni Ammi – niewinnego) żartu, który dzieci potraktowały absolutnie poważnie, bierze się wszystko, co wydarzy się potem. Tim postanawia zaopiekować się wigilijną kartką, a kiedy ją traci, zaczyna razem ze swoją przyjaciółką Esme zastanawiać się, co mogą zrobić, żeby uratować Święta…
Mam na ogół opory przed sięganiem po książki i filmy, które mają w tytule ratowanie świąt. Na ogół chodzi w nich o jakieś problemy z dostarczeniem prezentów na czas, tak jakby tylko o nie chodziło w tych świętach. A tutaj w ogóle nie ma mowy o prezentach, ani o tym, kto je przynosi ! Dla Tima najważniejsze w czasie Świąt jest to, że jest to jedyny moment w roku, kiedy jego rodzina jest razem, bo przyjeżdża wtedy jego starsza, mieszkająca na stałe w Australii siostra Ewa. Tymczasem zaraz po tym, jak zginęła wigilijna kartka z kalendarza, Ewa zadzwoniła, żeby powiedzieć, że nie przyjedzie, bo nie dostała urlopu.
Czy Timowi i Esme uda się mimo wszystko uratować Święta ???
„Jak ratowaliśmy Wigilię” zostało przetłumaczone przez Annę Czernow – zwróćcie uwagę na jej przeróbkę kolędy, dopasowaną do znanych polskim czytelnikom realiów ! Ta książka skojarzyła mi się z obejrzanym parę dni temu na Netflixie nowym polskim filmem „Dawid i elfy”, który bardzo mile mnie zaskoczył. Jest równie dowcipny co wzruszający, a w dodatku (mimo że akcja toczy się wokół Świętego Mikołaja i jego elfów) też nie chodzi tam o prezenty, a o miłość i spotkanie z najbliższymi. To dobry pomysł na adwentowy albo świąteczny rodzinny wspólny seans filmowy 🙂
Ellen Karlsson (tekst), Cecilia Heikkila (ilustr.) „Jak ratowaliśmy Wigilię”, przekł.: Anna Czernow, wyd.: Zakamarki, Poznań 2020
„Święta na świecie” to książka bardzo podobna do „Wszyscy świętują” zarówno w pomyśle, jak i w układzie. Różni je tylko jeden szczegół. We „Wszyscy świętują” mamy opis rozmaitych świąt z całego świata i z całego roku, ale z wyjątkiem Bożego Narodzenia, natomiast „Święta na świecie” opowiadają wyłącznie o zwyczajach bożonarodzeniowych. No, niezupełnie wyłącznie, bo na końcu są jeszcze strony poświęcone przypadającym w tym samym czasie świętom innych religii.
24 kraje z całego świata ułożone alfabetycznie – od Anglii po Włochy (i Polskę na końcu) przez Australię, Etiopię, Filipiny czy Islandię. Z każdego rozdziału dowiadujemy się, jak w tym kraju obchodzone jest Boże Narodzenie. Co się wtedy je i którego dnia ? Kto przynosi tam prezenty i jakim sposobem przybywa ? Czy ubiera się choinkę, czy może stawia w domu szopkę ? I wreszcie – jak w różnych językach mówi się Wesołych Świąt ?
„Święta na świecie” to nie jest lektura od jednorazowego przeczytania i odstawienia na półkę. To kompendium świątecznej wiedzy, do którego będzie się wracać co roku, jeśli tylko będzie pod ręką. Może też być kalendarzem adwentowym – taką przedświąteczną podróżą dookoła świata niekoniecznie w kolejności alfabetycznej, unaoczniającą, jak pięknie możemy się różnić świętując to samo.
Sofie Maria Brand „Święta na świecie”, ilustr.: Rasmus Juul, przekł.: Edyta Stępkowska, wyd.: Znak Emotikon, Kraków 2021
To nie będzie zwykła historia o świętach, ozdobach, jednorożcach, zakupach, królikach ani o zimie. A może jednak będzie ? Mama powiedziała, że wszystko da się połączyć. Tylko jak ?
„W grudniu po południu” to rzeczywiście książka nietypowa, bo proponująca trochę inne, niż powszechnie przyjęte, podejście do kalendarzy adwentowych. Przyzwyczailiśmy się, że takie adwentowe publikacje to historie z akcją w okolicy świąt i podzielone na odpowiednią ilość rozdziałów. Kalendarze innego rodzaju zawierają w sobie 24 czekoladki lub torebki herbaty, lub jakieś inne materialne drobiazgi. A tutaj mamy zupełnie inny pomysł – ta książka to kalendarz adwentowy z pomysłami na rozmaite przedświąteczne aktywności, kalendarz zawierający w sobie zadania do wykonania całą rodziną. I to właśnie podoba mi się w niej najbardziej !!!
Kiedy przeczytałam ją po raz pierwszy, pomyślałam: no tak, dwoje rodziców i jedno dziecko w przedszkolu – to jest jeszcze czas, kiedy można sobie na takie wspólne spędzanie grudniowych popołudni i wieczorów pozwolić 😉 Dla mnie do niedawna grudzień to był czas bardzo męczący, wypełniony jazdą samochodem w korkach, żeby odebrać dzieci z placówek, odstawić je na zajęcia pozalekcyjne, zrobić zakupy (i te bieżące, i przedświąteczne) i załatwić rozmaite inne sprawy, które jak na złość pojawiają się zawsze wtedy, kiedy marzy nam się trochę spokoju. Tak, pierwszym moim uczuciem po lekturze „W grudniu po południu” była zazdrość, ale zaraz potem przyszła myśl, że może być ona właśnie inspiracją do zmiany.
Ogromną wartością tej książki jest to, że pokazuje rodzinę, która spędza ten czas RAZEM. WSPÓLNIE szykują karmnik dla ptaków, WSPÓLNIE sprzątają dom, WSPÓLNIE bawią się w świąteczne kalambury, RAZEM idą do planetarium i na świąteczny jarmark. Pomyślałam sobie, że jej lektura może być impulsem do tego, żeby przygotować taki kalendarz dla swojej rodziny, dopasowany do ilości czasu, którym dysponujemy oraz do własnych zwyczajów i ulubionych zajęć. Wystarczy kawałek sznurka, klamerki i stosowna ilość woreczków (albo po prostu kopert). Mogą tam się znaleźć bilety na jakieś wspólne wyjście, ale można także razem obejrzeć jakiś film na jednej licznych platform, do których mamy dostęp. Może też to być propozycja wspólnej lektury na wieczór. Na te dni, w których rodzice będą w absolutnym niedoczasie, dobrym pomysłem zadania jest porozmawianie z babcią albo dziadkiem o rodzinnych świątecznych zwyczajach lub o jakichś szczególnych wspomnieniach świątecznych. Da to zrobić także przez zestaw głośnomówiący w czasie mozolnego przedzierania się przez korki 😉
Bardzo podoba mi się pomysł na tytuł tej książki. Jest on z prawdziwy i zgodny z tym, co znajduje się w środku, a równocześnie – na przekór temu, jak można by go zrozumieć. Bo przecież, jak wyjaśniają to na początku rodzice bohaterki: „W grudniu po południu” oznacza odkładnie czegoś w nieskończoność, na przykład na kolejny dzień i na kolejny, i na jeszcze następny, a tutaj chodzi właśnie o to, żeby żadnego zadania nie odkładać na później.
Podobają mi się także ilustracje Magdaleny Kwapińskiej – realistyczne, pełne ciepła, ale nieprzesłodzone. To nie są tylko obrazki towarzyszące tekstowi, bez nich ta książka nie miałaby atmosfery, one ją w znaczącym stopniu tworzą. Spod jej ręki wyszły także znajdujące się w środku karty do kalamburów do wycięcia. Dlatego nie rozumiem, dlaczego nazwiska ilustratorki nie ma nie tylko na okładce, ale także na stronie tytułowej ? Znajdziemy je dopiero w stopce redakcyjnej na końcu, ale nie każdy przecież tam zagląda. Szkoda, bo to jedyny zgrzyt, jaki odczułam podczas lektury tej bardzo sympatycznej książki.
Ewelina Włodarczyk „W grudniu po południu czyli trochę inny kalendarz adwentowy”, ilustr.: Magdalena Kwapińska, wyd.: Dwukropek, Warszawa 2021
Książka nominowana w Plebiscycie Blogerów LOKOMOTYWA – książka dla niedorosłych w kategorii – Od A do Z !!!
Oraz wpisana na pokonkursową Listę BIS Polskiej Sekcji IBBY
Nie doceniłam Emilii Kiereś – stwierdzam to z ogromnym zadowoleniem, a nawet z radością 😉
Zainteresowałam się tą książką ze względu na ilustracje Marianny Oklejak, ale poza tym spodziewałam się, że będzie to coś w rodzaju świątecznego śpiewnika jakich wiele już widziałam – czyli teksty kolęd, nuty oraz krótki tekst informujący o historii każdej z nich. Tymczasem „O kolędach. Gawęda” okazała się publikacją nie tylko piękną wizualnie (co mnie absolutnie nie zaskoczyło), ale także zaskakująco interesującą 😉
Gdybym Was zapytała, o czym zwykle śpiewamy pod choinką, odparlibyście na pewno, że o narodzinach Jezusa. To prawda – większość kolęd mówi właśnie o tym. Ale na ile różnych sposobów ! Czy zauważyliście kiedyś, że każda kolęda ma inny nastrój, a betlejemska stajenka bywa opisywana z bardzo różnych punktów widzenia ? Zwykle nie zwracamy na to uwagi, bo przecież kolęd się nie czyta – tylko się je śpiewa. A kiedy śpiewamy, nie zastanawiamy się nad każdym słowem.
Ta książka służy właśnie temu, żebyśmy się nad nimi zastanowili. Oprócz nut, chwytów gitarowych i tekstów kolęd, zawierających także zwrotki obecnie już zapomniane, znajdziemy w niej również wyjaśnienie słów, które w nich występują, a które mogą być dla współczesnych czytelników nie do końca zrozumiałe. Opowieść, którą Emilia Kiereś snuje wokół tych dwudziestu kolęd, nie jest wykładem, a właśnie gawędą dotykającą wielu związanych z nimi tematów. Znajdziemy więc tam nie tylko wyjaśnienie tego, o czym każda z kolęd opowiada, z odwołaniem zarówno do realiów Palestyny z czasów narodzin Jezusa, jak też tego, w jaki sposób odbiły się w niej czasy, w których powstała. Znajdziemy również historię kolędowania oraz obchodzenia świąt Bożego Narodzenia w Polsce przez wieki, z nawiązaniami do tego, co w tej tradycji pozostało jeszcze z czasów przedchrześcijańskich. Wszystkie te wątki przeplatają się ze sobą, łączą z tekstami pieśni i z ilustracjami Marianny Oklejak jak w najstaranniej utkanej materii.
„O kolędach. Gawęda” nie jest książką do przeczytania na jeden raz. Podobnie jak kolędy, które przecież towarzyszą nam nie tylko wigilijny wieczór, ale śpiewa się je w kościołach do 2 lutego, ona także może być lekturą na niejeden świąteczny i poświąteczny wieczór.
Jest to także (druga już w tym roku!) książka osadzająca te święta w ich pierwotnym, religijnym kontekście, który coraz bardziej zagłuszany jest przez donośne pohukiwanie Uzurpatora, nazywającego siebie Świętym Mikołajem. Tymczasem żaden prezent wyjęty spod choinki nie może się równać z magią tej jednej w roku chwili, kiedy wszyscy stoimy wokół stołu, na którym leży opłatek, a jedna z córek czyta W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz… (oraz z tym momentem o północy, kiedy w ciemnym kościele nagle zapalają się światła, rozlegają organy i śpiewamy Bóg się rodzi, moc truchleje !).
I takich wzruszeń życzę wszystkim także w tym trudnym i dość smutnym roku !
Mały Pokój z Książkami 